Transcript

Natapos na ang semestre. Pagkababa ko sa aming building, nakita ko si Diane na lumabas sa Office of University Registrar.

“Uy!” sigaw ko habang kumakaway. Narinig ni Diane ang aking sigaw at tinignan niya muna ako nang matagal bago siya kumaway pabalik. “Uy!” sabi niya.

Tumawid ako ng kalsada at naglakad ako papunta sa kanya. “Musta ka na?” sigaw ko bago pa ako makapunta sa harap niya. Nabakas ko kaagad ang kanyang ngiti. Napangiti rin ako.

“Eto ayos naman. Kamusta ang pagtuturo?”

“Kakatapos lang naming magklase. Sobrang nakakapagod kase andaming che-checkan. 59 ang students ko ngayong midyear at kakatapos lang mag-exam ng mga estudyante ko. Ayan sila oh naghihintay ng jeep.”

Bumati ng “hello po sir” ang mga estudyante ko. Kumaway si Diane sa kanila at tinanong “Kamusta naman si sir magturo?”

Napatawa ang mga estudyante kong naghihintay ng jeep. “Mahirap po siya magpa-exam.” Napatawa si Diane.

“Hindi naman mahirap ang exam na yun ah. Andali nga lang, puro concepts,” palusot ko.

“Eh kasi sir, ang hirap nung True or False. Hindi mo alam kung tama ba yung statement o hindi.”

“Well ganoon talaga. Naglalagay talaga ako ng mga ganoong tanong para masala yung dapat na makauno.”

“Grabe ka naman ata sa mga estudyante mo. Stat 101 lang pinapahirapan mo pa sila,” sabi ni Diane.

“Opo ate, sobrang hirap po talaga niyan magpa-exam. Tapos araw-araw pa may quiz. Di ka ba sir napapagod mag-check?”

Natawa na lang kaming lahat sa sinabi ni Andi. Maya maya lang ay may napadaan nang jeep papuntang SM. “Sige po sir! See you po bukas,” paalam ng mga estudyante ko sa akin. Bago umakyat si Andi ay intinuro niya ako at si Diane at ngumiti siya nang malagkit.

“Maingay talaga yan si Andi sa klase ko eh” sabi ko kay Diane nang makaalis na ang jeep. “Ano pala ginagawa mo rito?”

“Wala kumukuha lang ako ng transcript. Lilipat na kasi ako ng trabaho at nawala na yung dati kong transcript. Di ko na alam kung saan ko siya nalagay.”

“Bakit ka lilipat ng trabaho? Antagal mo na sa kumpanyang yan ah.”

“Di ko na talaga gusto doon. Sobrang hirap pakisamahan ng boss ko.”

“Well kung di mo na gusto, wala nang rason para manatili doon. Nakuha mo na transcript mo, o nag-request ka pa lang ngayon?”

“Nakuha ko na siya. Last month pa ako nag-request.” Pinakita ni Diane ang kulay rosas na papel.

“Edi san ka na ngayon pupunta?”

“Uuwi na sana kaso nagugutom na ako eh.”

“Gusto mo sabay na lang tayo?”

“Sige sige. Saan naman? May kiosks pa ba dito?”

“Wala na. Pinatanggal na dati pa nung na-renovate yung CAL.”

“Awww. Sayang naman. Gusto ko pa namang kumain ng Lucky Me Mac and Cheese”

“Di ka pa ba nakakain nun simula ng umalis ka sa UP? Di ba may nabibili naman nun sa groceries? Bat di na lang ikaw ang magluto?” Napatawa kaming dalawa.

‘Well, tinatamad ako.” Mas malakas ang tawa namin dito.

“So saan na tayo kakain?”

“Gusto mo sa Vinzon’s na lang? Nandoon na lahat ng kainan eh”

“Wala na ring Area 2?”

“Maraming nagsara doon nung nagkaroon ng fire inspection. May kainan pa naman, pero konti na lang.”

“Sige sa Vinzon’s na lang tayo. Gosh gusto ko pa naman ng shake.”

“May shake naman doon sa Vinzon’s.”

“May masasakyan ba tayo papunta doon? May Ikot ba ngayon?”

“Uhm walang Ikot Jeep tuwing midyear.” Isang kasinungalingan.

“Ay ganoon? So lakad na lang tayo?”

“Sige sige. Para mas presko yung lalakaran natin, dun tayo sa univ ave maglakad.”

Oplan: Ibalik ang Sablay

Noong June 27, 2019, ginanap ang graduation ng UP School of Statistics, at ang keynote speaker ay si Vice President Leni Robredo. Since walang sablay na susuotin si VP Leni, pinahiram ko ang aking sablay. Hindi ako nakadalo sa graduation dahil sa nagsilbi akong training assistant noong hapon sa Stat. Pagkatapos ng graduation ceremony ay di na nabalik ni Leni ang aking sablay. Medyo nalungkot ako dahil iyon pa man din ang sablay na sinuot ko sa aking graduation.
Kinabukasan, kinwento ko sa mga Stat 101 students ko nitong katatapos lang na midyear ang nangyari habang sine-set ko ang projector sa simula ng klase. Matagal rin kasing mag-start ang computer ko, at para walang dead-air ay kinwento ko sa kanila ang nangyari sa aking sablay. Nalungkot rin sila para sa akin at sa aking sablay.
Matapos ang isang linggo, pagpasok ko ng classroom ay nakakita ako ng isang brown envelope at nakasulat sa harap nito ay "Sir Olea, From VP Leni." Pagkabukas ko ng envelope, walang duda, nakita ko ang aking sablay. Sobrang saya ko noon at gusto kong magtatatalon. Pero dahil nasa harap ako ng klase, at para hindi ako magmukhang tanga ay di ko ginawa. Tinanong ko na lang sila kung kilala ba nila ang nagbalik ng sablay ko. Walang sumagot sa mga estudyante ko. In-assume ko na lang na grad committee ng Stat ang nagbalik ng sablay ko.
Pagkatapos ng semestre at pagbigay ko ng final grades ng mga estudyante ko, umamin na ang ilan sa mga estudyante ko na sila ang nagbuhos ng effort para mabalik ang aking sablay. Matapos raw nilang marinig ang istorya ko ay m-in-essage nila ang admin ng FB page ni Robredo, at kin-ontact ang ilang tauhan ni VP. Buti na lang at isa sa mga estudyante ko ay may kakilalang pamangkin ni Leni. So siya na raw kumausap sa secretary ni Leni para mabalik yung sablay. Ngayon lang umamin ang mga estudyante ko para di makaapekto ang ginawa nila sa magiging grades nila; a true testament to honor and excellence.
Sobrang na-amaze talaga ako sa ginawa ng mga estudyante ko this midyear. This is currently my most memorable experience while teaching here in UP kasi nag-uumapaw na pagmamahal ang naramdaman ko mula sa kanila.
Dun sa mga estudyante ko, maraming salamat ulit! Hinding-hindi ko makakalimutan etong ginawa niyo sa akin. Sobrang na-touch talaga ako huhuhu. Maraming salamat ulit sa isang masaya at makabuluhang semestre. :D

Nanlibre si Jimmy

Nilapag ko ang madugong kutsilyo sa lababo. Noon ko lamang naramdaman ang hapdi sa aking siko buhat ng malaking sugat na kinagatan ni Ana. Pinigilan kong hindi bumulyaw habang inaangat ang aking kamay. Tumingin ulit ako sa mukha ng dalagang aking pinaslang na nakahiga sa sahig ng kanilang kusina. Napakakinis ng kanyang mukha. Nakamulat pa rin ang kanyang malaking mata, ngunit walang mababakas na ilaw mula rito. Nakabukas ang kanyang bibig at may kaunting dugong tumutulo mula sa kanyang bunganga. Matagal pa akong tumitig sa aking pinatay bago ko mapag-isipang tumakas.

Sinubukan kong ihakbang ang aking kanang paa. Nakaramdam ako ng kaunting pananakit sa tuhod dahil kanina ay tumama ito sa mesa habang inaagaw ko kay Ana ang kutsilyong hawak niya. Hinakbang ko naman nang walang hirap ang aking kaliwang paa. Paika-ika akong lumakad palabas ng kusina.

Pagdating sa salas, tinignan ko ang aking sarili sa salaming nakakabit sa gilid ng hagdanan patungo sa ikalawang palapag ng bahay. Hindi maganda ang aking lagay. Puno ng dugo ang aking katawan, bakas sa aking T-shirt na kulay grey. Mula ang dugo sa saksak sa akin sa kaliwang tagiliran. Di naman kita ang dugo mula sa pantalon kong kulay itim. Para makita naman ang pinsala sa aking mukha, tinanggal ko ang maskarang bumabalot sa aking identidad.

Malubha ang lagay ng aking ilong dahil nasiko ito ni Ana kanina; namumula, at may umaagos na ilog ng dugo mula rito. Nang tinaas ko ang aking ilong upang makita nang maayos sa salamin ang sira, naramdaman kong sumakit ang dalawang itaas na ngiping nasa harapan. Gumalaw ito nang bahagya nang tinulak ko paloob. Napamura na lang ako sa aking sinapit. Tinignan kong maigi ang aking mukha at nag-isip ng dahilan sa aking asawa kung bakit ganito ang aking sinapit. Nakaaninag ako ng galaw sa likod ng salamin. Tumalikod ako at nakita ko ang isang batang babaeng edad anim o pito na nakatayo at nakabukas ang bibig, hindi mawari kung ano kanyang nakikita.

Nagtitigan kami nang matagal. Sinuot ko muli sa aking mukha ang aking maskara. Lumabas ako nang mabagal mula sa bahay. Pagsara ko ng pinto, nakita ko ulit ang bata, di gumalaw mula sa kanyang pwesto, nakabukas pa rin ang bunganga at walang maibugang salita mula sa kanyang bibig.

Sa labas ng bahay, naglakad ako nang paika-ika sa kahabaan ng madilim na eskinita. Sa dulo ng eskinita, nakita ko si Jimmy mula sa kotse na kumakaway na magmadali ako. Binilisan ko ang aking paglalakad, kahit na ang kapalit nito ay mas masakit na katawan. Paglapit ko sa kotse, binuksan ng Jimmy ang pintuan sa tabi ng driver.

“Bat ang tagal mo?” una niyang tanong.

“Lumaban si Ana eh,” sagot ko. “May towel ka ba diyan, malulunod na ako sa sarili kong dugo.”

“Eto,” tumayo siya nang bahagya para kunin ang kanyang bag sa likod ng kotse. Dinukot niya ang isang dilaw na panyo mula sa kanyang bag at inabot sa akin.

“Panyo? Wala ka bang towel?”

“Wala na eh.”

“Sige na nga pwede na ito” sinimulan kong punasan ang aking mukha.

“Bakit ka nga natagalan? May kasama ba siya doon?”

“Wala naman. Nadulas lang ako sa kusina kaya siya ang unang nakaatake sa akin. Sinaksak niya ako.” Pinakita ko ang malaking hiwa sa aking tagiliran.

“Ano ba naming klaseng katangahan yan?” at bigla siyang humalakhak. Napatawa rin ako pero tinigilan ko rin dahil sumasakit ang aking sugat sa bawat tawa.

“Okay lang ba sa’yo? Punong puno na ng dugo itong panyo mo.”

“Sige okay lang. Sa’yo na yan.”

Pinagpatuloy ko ulit ang pagpunas sa aking mukha. May narinig kami sa aming likuran at parehas kaming tumalikod.

“May paparating. Kailangan na nating umalis,” sabi ni Jimmy. At umalis na kami mula sa lugar na iyun. Sa pag-andar ng kotse, bigla akong bumulyaw nang sumakit ang aking tagiliran.

“Pwede ba tayong kumuha ng pansara sa sugat na’to? Meron atang malapit na Mercury dito.”

“Meron ba? Parang wala akong nadaanan.”

“May nakita akong isa malapit dun sa gasolinahan kanina.”

“Pero di tayo dadaan doon. Kailangan nating sabihin kay Donya na napatay na natin ang target.”

“Pero sobrang sakit na talaga nitong tagiliran ko,” dinampiaan ko ang aking sugat at sumigaw ako nang malakas sa sakit; sigaw na kay lakas, kayang marinig ng buong barangay.

“Oo na sige! Pupunta na tayo sa Mercury. Tae naman kasi, hindi nag-iingat.”

Napangiti ako nang bahagya. PInigilan kong tumawa upang di humapdi ang sugat.

“Paano mo ngayon sasabihin yan kay Rhea? Di ka na ata niya makikilala sa itsura mo ngayon,” sabi ni Jimmy habang lumiliko papunta sa malaking highway.

“Sabi ko naman na isang linggo akong mawawala dahil may kontrata ako sa Cabanatuan. Sana gumaling itong sugat ko matapos nun, kasi yari na naman ako niyan.”

“Paano pag di gumaling? Ano na namang sasabihin mong rason?”

“Eh ganoon pa rin.”

“Na nakipag-away ka na naman sa inuman? Baka magalit na sa akin yang misis mo. Baka sabihin “Takaw gulo naman itong si Jimmy wag ka nang sumama diyan,”” sinubukang niyang impisan ang boses para gayahin ang boses ng aking asawa. Napatawa ako at sumigaw sa sakit sa aking kaliwang tagiliran.

“Tae naman wag ka nang magpatawa. Sumasakit sugat ko sa pagtawa eh,” pakiusap ko.

“Lumalaki ata yung sugat pag tumawa ka eh.”

“May iba ka pa bang bimpo? Ipang-tatapal ko lang rito sa tagiliran ko.”

“Wala na. Bakit di ka kasi nagdala? Di ba may malinis kang T-shirt na dala, yun na lang muna; i-ikot mo dyan sa beywang mo.”

“Puti dala kong damit eh. Mahirap tanggalin mantsa ng dugo doon. Sa susunod talaga magdadala ako ng maraming bimpo.”

“Dapat lang. Paubos na towel ko sa’yo.”

“O ayan na yung gasolinahan.” Nakarating na ulit kami sa gasolinahan na hinintuan namin upang kumarga ng krudo.

“Nasan mo nakita yung Mercury?”

“Doon oh,” tinuro ko ang isang branch ng Mercury Drug na nasa kaliwa ng isang malaking supermarket.

“Bukas pa ba yan?”

“Oo 24 hours yang bukas.”

Nagmaneho ulit si Jimmy papunta sa Mercury Drug.

“Sana may sinulid sila diyan at karayom pang-sugat,” sabi ni Jimmy habang lumiliko sa isang intersection.

“Meron yan. Dati diyan din tayo bumili ng sinulid at karayom, naaalala mo yun? Nung nasaksak ka sa may bandang hita.”

“Sa Antipolo yun. Mas malaki branch ng Mercury doon eh.”

“Meron yan. Lahat yan sila meron.”

Nag-park si Jimmy sa bandang kaliwa ng Mercury Drug. Nakalabas na siya at nakalakad ng ilang hakbang nang bumalik ulit siya.

“May gusto ka bang bilhin?”

“Sinulid nga at karayom. Dahil mamamatay na ako sa sakit dito oh.”

“Maliban doon. Gusto mo ba ng ice cream o chocolate?”

“Bakit ililibre mo ba ako?”

“Syempre hinde. Wala ka talagang ipapabili pa?”

“Ay muntik ko na makalimutan, betadine at agua oxenada pala; panlanggas.”

“Ayaw mo ng alcohol?”

“Gusto mo bang mamatay ako sa hapdi? Wag alcohol.”

“Sige na. Wag kang iidlip ah. Baka di ka na niyan magising”

At naiwan na ako sa kotse. Matapos ang ilang minuto, nasa bingit na ako ng pag-idlip nang bumalik si Jimmy.

“Sabi ko sayo wala silang sinulid dito eh” nilapag ni Jimmy ang nabili niya sa likuran ng kotse.

“Wala? Ano ngayon ang binili mo?”

“Bumili na lang ako ng isang box ng band-aid. Damihan na lang natin para matapalan ang buong sugat.”

“Wala man lang silang gasa?”

“Wala nga. Edi sana yun yung binili ko. Sige hugasan muna natin itong sugat mo. O ayan agua oxenada at betadine ang binili ko, tulad ng sabi mo.” Nilabas niya sa paperbag ang isang rolyo ng bulat at dalawang magkaibang bote: isang puti, isang luntian. Tinaas ko nang bahagya ang aking T-shirt para lumantad ang malalim na saksak. Sinumulan munang pahiran ng agua ni Jimmy ang sugat.

“Ayan sobrang bula ng agua. Sobrang dumi ng sugat mo.”

“Ganoon ba yun? Sabi dun sa nabasa ko sa dugo bumubula ang agua.”

“Sa dumi yun sabi ng nanay ko. O betadine naman.”

Pinahiran ni Jimmy ng betadine ang sugat. Matapos nito, binuksan na niya ang box ng band-aid.

“Ilan laman ng isang box na yan?” tanong ko.

“60 pieces daw.”

“Mas malaki yung sugat kesa dun sa band-aid.”

“Patayo na lang natin idikit yung mga band-aid tapos damihan natin para matakpan lahat.”

“Sige, wala naman tayong choice eh.”

At sinimulan na ni Jimmy ang pagtapal ng band-aid sa aking sugat. Habang ginagawa niya ito, kinwento niya ang nakita niya sa loob ng Mercury Drug. “Nasa balita ka na agad sa TV,” sabi niya.  

“May balita na agad? Mas mabilis ngayon ah.”

“Oo nga eh. May nakakita pala sa iyong bata dun sa bahay, anak ni Ana. Bat di mo nasabi sa akin?”

“Anak pala yun ni Ana. Akala ko dalaga pa siya.”

“Hindi pala eh. Nagulat rin ako. Di naman nakita nung bata yung mukha mo no?”

Sapat na ang katahimikan ko bilang sagot.

“Nakita niya ang mukha mo?!” sigaw ni Jimmy.

“Tinitignan ko kasi yung mukha ko sa salamin. Sobrang sakit kasi ng ilong ko eh.”

“Sobrang tanga ka talaga no?”

“Pero di naman siguro naaninag nung bata yung mukha ko. Sobrang duguan at wala sa ayos yung ilong ko.”

“Bahala ka dyan. Ikaw magpaliwanag kay Donya.”

“Sige sige ako na magpapaliwanag.”

“Baka habulin pa yang batang nakakita sa’yo. Dagdag trabaho na naman yan.”

“Di yan. Tsaka bata lang naman yun. Mabilis pang mawala memorya niyan.”

“Sigurado kang di nakita totoong mukha mo ah?”

“Oo, hindi nga. Sabi mo nga di ba? Di na ako makikilala ng asawa ko sa mukha kong ito.”

“O ayan tapos na.” Naka-anim siyang band-aid para matapalan ang buong sugat. Kinuha niya ulit ang plastik na pinagbilhan niya. Nilabas niya ang dalawang chocolate na Cornetto.

“Nice naman, nanlibre.”

“Medyo gutom na ako eh.”

“Bat ka bumili ng ice cream? Dapat tinapay binili mo.”

“Eh gusto kong kumain ng ice cream eh, pakialam mo ba? Ayaw mo ba?”

“Syempre gusto ko. Libre eh.”

Napatawa ako nang kaunti at napasigaw ulit ako sa sakit sa aking tagiliran. Inabot ni Jimmy ang isang Cornetto sa akin, at sabay naming kinain ang ice cream. Magandang katapusan ito sa isang nakakapagod na araw.  

On the Issue of Statistical Inference in Quota Sampling

I think medyo mali yung nakikita ng iba na mali sa paggamit ng quota sampling. Hindi issue kung nagbibigay ba siya ng "representative sample" o kung better siya sa convenience sampling. Ang nakikita kong dalawang issue sa quota sampling ay:

1. Yung lack of inclusion probability which is needed for the derivation of the estimators.
2. Yung sampling procedure itself, which is not a random experiment: an essential requirement for the estimators to be random variables.

Ang isang mali sa quota sampling ay yung nawawala na yung konsepto ng inclusion probability which is an essential tool to have the sampling weights or yung dami ng units sa population na kayang irepresenta ng isang unit sa sample mo. Dahil sa sampling weight meron tayong power to generalize or infer from sample to population using our estimators. Sila yung ginamit na pang-derive ng kung ano mang estimators meron tayo sa stat: sample mean, total, variance etc. Sa elementary statistics course, di na pinakita, pero nabuo yung simplest formula for the sample mean (yung sum ng Xi's over n) kasi may assumption na yung sample selected ay isang SRSWOR or an SRSWR. Ang kinagandahan sa dalawang sampling procedures na yun, since equal ang weights ng units mo, kaya nating i-simplify sa ganoong formulas yung mga estimator, without dealing with the sampling weights (wala na yung mga Wi's sa formula). Now, pag meron kang quota sample, tapos gumamit ka ng estimator na may assumption na SRSWOR o SRSWR, edi misleading na lahat ng estimates mo.

Another thing is yung kaibahan ng random variable at isang variable lamang. A variable can assume any values from different units sabi nga sa definition. Mas may kulay ang random variable, kasi sa pagbuo niya dapat may kalakip siya laging random experiment, or an experiment that can be repeated under similar conditions.

Tignan natin yung pagkuha ng isang probability sample from a population as our random experiment. So wala tayong problema kasi yung mga statistics na makukuha sa mase-select na probability sample ay isang random variable.

Pero what if nag-quota sampling ka lang? Since di na random experiment yung pag-select mo ng sample, edi di na  random variables yung mga "estimators" mo sa mase-select mong sample. Variable na lang siyang matuturing. And ito ang importante: dahil di na random variables ang mga "estimators" mo from the quota sample, wala silang mga probability distributions. Di mo na pwede masabing normally distributed yung sample mean from your quota sample kasi di nga random variable yung sample mean. And alam natin na kailangan natin itong mga probability distributions na ito for creating confidence intervals, hypothesis testing at modelling. So pretty much screwed ka sa statistical inference pag nag quota sampling ka.

So ibig sabihin ba nito useless na yung nakuha kong data from my quota sample? Natural hindi. Di ba motto nga natin sa stat na it is better to have less information than no information at all. Pag nonprob ang nakuha nating sample, laging maging maingat tayo sa pag-interpret ng estimates. Heto yung mga pwede nating gawin:

1. I-reduce na lang natin yung study natin to descriptive stat, meaning walang explicit generalization sa population na magaganap. Parang yung sa Family Feud, pag nag-aannounce yung host ng sagot sa board, laging may disclaimer na "Ayon sa 100 respondents namin" at di niya sinasabi na "Sabi ng buong bansa." Yung conclusion niya only applies to the 100 respondents. And yes, nawalan na ng impact yung ginawa mong result kasi it only applies to the data at hand pero may halaga pa rin siya sa readers. Parang sinasabi mo kasi implicitly sa readers na "posible na di malayo sa sample mean na ito yung mean ng buong population, pero we can't quantify for sure yung possibility na yun."

2. If you really want to generalize, kailangan mong i-defend nang husto at magbigay ng madugong proof na "super representative" ng sample mo yung target population mo. Try characterizing your target population sa RRL (demographics etc.), then state na yung sample na kinuha mo ay kamukha ng iyong target population. Note lang na you can't use the computed standard error na nilalabas ng softwares as a reliability measure of your estimates kasi nga nabuo yung concept ng standard error na (again) may assumption na random variable yung estimators mo. Pwede mo lang masabi na since "representative" naman yung sample ko edi oks na sabihin na ganito rin yung numerong lalabas pag nag-census ako.

There could be other ways to make sense of a quota sample or any nonprob sample pero laging tatandaan na kailangan mong maging maingat sa pag-interpret lalo na kung yung purpose ng study mo is to generalize to the whole population.

TLDR;

Walang inclusion prob sa quota sampling, which is needed for the derivation of the estimators. Di rin random variables yung estimators mo pag quota sampling, so wala silang probability distribution. Di ibig sabihin na useless lahat ng information collected from the quota sample, basta kailangan ingat lang tayo sa pag-interpret.

Ang Pagkamatay ng Isang Bayani

Alas-tres na ng madaling araw, ngunit nakabukas pa rin ang aking mga matang nakatitig sa kisame. Hindi ako makatulog, at hindi ko rin gusto. Ang pagsara ng aking mga mata ay pagsulyap muli sa nasusunog naming bahay sa hatinggabi. Ang pagtulog ay ang madamang muli ang hangin habang ako’y tumatakbo mula sa mga putok ng baril. Ang pag-idlip ay pagbisitang muli sa tubuhan. Ang katihimikan mula sa pagkagising na lamang ang nagbibigay sa akin ng buhay.

            Binasag ng tumutunog na telepono ang kapayapaan ng gabi. Agad ko itong sinagot bago pa matapos ang unang kuliling. “Anong meron?”

“Homicide, Tsip” sabi ni George sa kabilang linya.

“Saan?”

“Sa  Maisan Street.”

“Sige, papunta na ako.” Bago ko ibaba ang telepono ay agad kong sinabi,  “Wag mong galawin ang  crime scene ngayon.”

Ito na ang panglimang kaso ng pagpatay ngayong linggo; pinakamataas para sa bayan ng Senteno. Kung ang apat na pagpatay ay magkakakonekta, walang nakakaalam. Para sa akin na nandito sa trabahong ito ng sampung taon, hindi na ito nakakapagtaka.  Ang panahon ng eleksyon ay panahon din kung kalian tumataas ang krimen. Ibig sabihin din nito’y isa nang regular na gawain ang pagligo bago pa man umakyat ang araw. Habang sinusuot ang aking uniporme, nakita ko ang bakas ng dugo sa kaliwang kwelyo. Ngayon ko lang naalalang dapat ay lalabhan ko ito kagabi. Tinitigan ko ang aking sarili sa salamin: dalawang itim na bilog ang pumapaligid sa aking mga mata.

            Mabilis ngunit malinaw na alaala ang lumantad sa aking isipan. Naalala ko ang aking kakambal at ang huling mga oras na siya’y aking nasilayan. Madilim nang gabing iyon dahil walang buwan o bituing nagbibigay liwanag sa langit. Ang tanging liwanag ay hatid ng nasusunog naming bahay sa aming likuran. Isang daluyong ng mga putok ng baril ang dumagsa sa tubuhan, at tumatakbo kami sa bilis ng aming makakaya. Nakaligtas ako nang mahulog ako sa bangin na aking hindi napansin. Hindi naging swerte and aking kapatid. Tinignan kong maigi ang aking mukha mula sa salamin at winari kung ganito rin ba ang kanyang itsura kung siya’y buhay pa. Bago ako umalis ng bahay ay nilagay ko sa holster ang aking rebolber.

***

Ang Maisan Street ay nasa kabilang dako ng siyudad, malayo mula sa aking bahay. Pinangalanan itong Maisan dahil sa dati itong plantasyon ng mais ng mga Dela Cruz; ang namumunong pamilya sa Senteno. Ngayon, ang mga sumasayaw na mais sa saliw ng malalakas na hangin ay napalitan ng mga matatayog na mga gusaling hindi mapayuko ng kahit na malakas na bagyo. Ito na ang tinatawag na Business District ng Senteno: mga opisina ng mga multinational companies na pagmamay-ari pa rin ng mga Dela Cruz.

Nang ako’y dumating sa pinangyarihan ng krimen, nakita ko si George na inaayos ang kanyang salamin upang makita nang mabuti ang kanyang mga tala sa mga kislap ng pula’t bughaw ng kanyang kotse. Ipinarada ko ang aking kotse sa kanyang tabi. Nang makita niya ako’y binigay kaagad niya sa akin ang kanyang malaking kwaderno.

“Sino daw ang nakakita ng bangkay?” una kong tanong habang binabasa ang kanyang mga sinulat.

“Tsip, isa pong tanod na nagpapatrolya sa barangay na ito,” tinuro niya ang isang litrato ng biktima. “Nadatnan namin siyang walang pitaka. Maaari po kayang isa lang itong kaso ng panghoholdap?”

“Nasaan ang bangkay?”

“Nandoon Tsip,” kanyang tinuro ang isang poste ng ilaw na may nakapalibot na dilaw na police tapes. “Mayroon nang limang miyembro ng SOCO na nag-inspeksyon ng katawan. At Tsip, di ko na po ginalaw ang crime scene ngayon.”

“Mabuti, ayaw nating maulit muli ang aksidente dati,” napangiti ako sa hiyang biglang bumalot sa kanyang mukha.

Si George ay isa sa mga bagong miyembro ng pulisya ng Senteno. Ayon sa kustom, siya ay magiging katuwang ko sa loob ng isang buwan upang malaman niya ang mga pangunahing responsibilidad sa pulisya. Sa unang kasong kanyang hinawakan, may nagtimbre sa kanyang mayroong natagpuang bangkay sa isang bakanteng lote. Agad siyang pumunta sa pinangyarihan ng krimen at nag-inspeksyon mag-isa. At dahil sa madilim nang panahong iyon, natalisod siya sa mismong bangkay, at nakontamina ang pinakaimportenteng ebidensya sa kaso: ang katawan ng biktima. Sa kabutihang palad, sumuko ang pangunahing suspek at umaming guilty.

Sinuot namin ang aming gwantes upang inspeksyunin ang katawan na nakahilata sa malamig na aspalto. Ang kanyang ulo ay halos hindi na makitaan ng mukha: wala na itong mata, ilong, o bibig. Para na lamang itong bulaklak ng dugo’t laman na namukadkad.

“Ang biktima ay may magarang suot, ngunit wala na siyang gamit na dala-dala. Tulad po ng sabi ko, sa tingin ko ay isa itong kaso ng holdap,” sabi ni George.

“Sa tingin ko hindi ito isang kaso ng pagnanakaw,” sabi ko sa kanya.

“Bakit po Tsip?”

“Dahil ang ginamit na baril sa kanya ay isang shotgun. Nakita mo ang erya ng sugat? Malaki. Kung ikaw ang holdaper, gagamit ka ba ng shotgun para mang-holdap?”

“Hindi po Tsip.”

“At bakit?”

“Dahil masyadong malaki ang shotgun pang-holdap.”

“Tama. Sa ganitong mga kaso, di sapat na magaling ka lang magsiyasat; dapat alam mo din kung paano mag-isip ang mga gumagawa ng krimen.”

“Salamat po Tsip. Pero tanong lang po, bakit kinuha ng pumatay ang kanyang gamit?”

“Hindi lahat,” inangat ko ang baba ng bangkay upang ilantad ang kanyang makintab na gintong kwintas na mayroong hugis-pusong palawit.

“Mukhang may nakasulat sa pendant” sabi ni George. Tinignan naming maigi ang palawit at nakita ang ‘LDC’ na nakaukit dito.

“Gustong ipamukha ng pumatay na isa lamang itong kaso ng holdap,” bigla akong napatawa. “Siyempre hindi naman tayo ganoon ka-bobo di ba?” Napangiti si George.

Tumingin ako sa paligid. Wala pang bakas ng araw.

“Ano pong tinitignan niyo, Tsip?”

“Baka may CCTV na nakakuha ng pangyayari.”

“Ayun po Tsip!” May isang kamera 20 metro mula sa crime scene.

“Dalawang oras pa bago magbukas ang Communications Office. Nag-almusal ka na ba?”

Pumunta kami sa isang café malapit sa Business Dsitrict na bukas 24 oras. Habang kami’y abala sa kape’t pandesal, nagsusulat pa rin si George sa kanyang kwaderno. Mabagal na gumagapang ang araw paakyat ng langit, at ang kanyang mga sinag ay tumatagos sa mga bintana ng mga gusali. Sa bintana ng café ay aking nabanaag ang muling pagkabuhay ng natutulog na syudad habang ito’y niyayapos ng araw. Ang city hall, na siyang pinakamatayog sa lahat ng gusali sa syudad ang unang nakaramdam ng halik ng bukangliwayway. Ito ay nakaistasyon sa gitna ng syudad, tila nakamasid maiigi sa bawat tao sa ibaba. Unti-unting binabasag ng mga busina ng kotse ang katahimikan ng mapayapang imahe. Naglabasan na ang mga tao mula sa kanilang lungga, ang iba ay nagmamadali sa kanilang mga trabaho. Ang aking nakikita ay isang maunlad na syudad na dahil sa isang pamilyang namuno ng 30 taon.

“Gusto mo pa ng kape?” ginulo ng weyter ang aking isip.

“Ah, sige. Black, walang asukal,” sabi ko. “Gusto mo pa ng kape, George?”

“Ay, di na po Tsip.”

Mabilis na nasulyapan ng weyter ang litrato ng biktima na nasa mesa. Umalis siya mula sa aming mesa na may mukha ng pandidiri.

“Bakit mo naisip maging pulis?” tanong ko kay George upang mawala ang katahimikan. Nakayuko pa din sa kanyang kwaderno, mabilis siyang tumugon na parang batang sasagot sa tanong ng isang guro: “Dahil gusto kong mawala ang krimen at maging mapayapa ang ating syudad.”

Nang marinig ko ito, naalala ko ang aking optimistikong pag-iisip noong nasa edad pa ako ni George. Lahat ata ng mga pulis ay ganito ang pangarap: maiwaksi ang krimen sa ating bayan.

“Kung iisipin, kaya nabuo ang sistemang panlipunan ay dahil sa krimen. Maraming mamamayan ang nangangamba na wala silang kapangyarihan upang iwaksi ang kasamaan. Kaya nila binuo ang gobyerno ay upang maging panatag ang lahat, dahil mayroong mas makapangyarihan na kayang labanan ang krimen para sa kanila. Matagal nang mayroong pamahalaan at kapulisan, ngunit kailanman ay hindi nawala ang krimen. Alam mo ba kung bakit?”

Sa sinabi kong ito, inilabas ni George ang kanyang mukha mula sa kanyang kwaderno. “Bakit po Tsip?”

Natawa ako ng konti sa kanyang tanong. “Hindi mo makakahon ang sagot sa isang pangungusap. Maraming dahilan ang tao upang gawin ang kanilang ginagawa. Maraming kaso ay dahil sa kahirapan. Ang iba ay dahil sa gusto nilang maghiganti o sa bugso ng damdamin. Alam mo ba na may isa akong kaso dati na pinatay niya ang isang tindera dahil sa walang load ang tindahan. Isipin mo yon? Dahil lang sa cellphone load.”

Sabay kaming tumawa. “Iyon pala ay dahil sa tinatawagan niya ang kanyang kinakasama na gustong makipaghiwalay sa kanya, at naubusan siya ng load. Eh natapat na walang load ang tindahan,” ako’y napabuntong hininga.

“Pero may iba rin na ang tanging dahilan ay gusto nilang gumawa ng masama. Mas nakakatakot ang mga ganitong tao, dahil hindi sila mabilis mahuli. Ang tanging laban natin sa ilang kriminal ay ang kanilang motibo. Nakita nating walang bag ang katawang itinapon, una nating naisip ay nahopdap ito. Ngunit paano kung gusto lamang pumatay ng taong ito at wala na siyang ibang dahilan?” Napatingin ako sa mukha ni George.

“May problema ba, Tsip?”

Sa isang iglap, ay nakita ko ang aking mukha.

“Tsip?”

“Wala ito. May naalala lang ako,” sabi ko.

Bumalik na ang weyter dala ang isang tasang kape. “Ito na po ser, Black, walang asukal.”

***

Ang city hall ay isang lakaran lamang mula sa Business District. Nasa loob ng gusali ang Communications Office, ang mata’t tenga ng aspaltong gubat. Kinokontrol nila ang lahat ng mga surveillance camera sa buong bayan. Ang opisinang ito ay tinayo ng isang Dela Cruz base sa kanyang pangunahing layunin na mabawasan ang krimen.

Nang kami’y napadpad sa Communications Office, isang taong abot tenga ang ngiti ang sumalubong sa amin. “Ano pong maitutulong ko sa inyo?” bati niya.

 “Gusto kong makakuha ng kopya ng teyp sa Maisan Street,” sabi ko habang pinapakita ang aking tsapa. “Para ito sa isang kaso.”

Nagtayp ang lalaki sa kanyang kompyuter. Ang kanyang artipisiyal na ngiti ay naging ekspresyon ng pangamba. “Hmmm...”

“May problema ba?” tanong ni George.

“Mukhang namatay lahat ng CCTV sa buong syudad kagabi.”

“ANO?!” di ko mapigilan ang sariling mapasigaw.

“Kailangan kong i-alerto si Mayor,” sabi ng receptionist habang umaalis upang tawagan ang alkalde.

“Tsip, sa tingin mo konektado ito sa kaso natin?” tanong ni George.

“Maaari, pero maaga pa para sabihin iyan. Bumalik na tayo sa aking opisina. Wala tayong mapapala dito.”

Ang headquarters ay ang pangalawang pinakamatarik na gusali na nasa kanan ng city hall. Sa malayo, ang dalawang istruktura ay mukhang dalawang di magkasinglaking tore. Sa loob ng gusali, ang mga pulis ay sumalubong sa akin ng mainit nilang mga bati. Sa labas ng aking opisina na nasa pangalawang palapag, ibinaba ni Celia ang kanyang hawak na telepono upang bumati sa akin ng “Welcome back sa inyong bahay, Tsip.” Napangiti kami ni George, at binati siya ng magandang umaga. Bago ako pumunta sa loob ng opisina, inutusan ko si Celia na tawagin ang opisina ng Mayor tungkol sa hacking na naganap sa Communications Office.

Sa loob, hinayaan kong lamunin ako ng silya sa labis na pagod. Ang autopsy report ng bagong kaso ay nasa  aking mesa. Binuksan ko ito at binasa ang ilan nitong parte.

“Anong sabi?” tanong ni George habang nagtitimpla ng kape.

“Madaming nakitang asukal sa lalamunan ng biktima.”

“Mukhang mayroon tayong serial killer. Wala pa bang nagtatanong kung merong nawawalang tao?”

“Sige itatanong ko kay Celia,” tinawagan ko siya. “Celia, may nagreport na ba ng missing?”

Ngunit iba ang naging sagot niya.

“Tsip, si Mayor. Nasa labas siya ng opisina mo. Gusto ka raw makausap.”

Sumabog ang pintuan at mula dito’y lumabas ang isang matabang lalaking nakasuot ng tuxedo na kung saan ang butones ay nagpupumiglas na makawala. Ang kanyang postura ngayon ay ibang-iba sa imaheng action star noong 20 taon mula sa kasalukuyan. Mayroon siyang tungkod upang mapanatili ang kanyang tindig. Puno ng linya ang kanyang mukha; karamihan ay nasa malapit sa kanyang labi dulot ng pagngiti nang matagal. Ito ang mukha ng respeto at yaman: ang mukha ni John Dela Cruz.

“Mr. Mayor, ano pong problema?” tanong ko.

“Tungkol ito sa aking anak na si Lucia,” malamlam ang kanyang boses at nangingig, “Di pa siya umuuwi simula kagabi.”

“LDC,” bulong ni George.

Nagtagpo ang aming mga mata. Sinong tanga ang papatay sa unico hija ng mayor?

Nangasim ang mukha ng mayor nang sinabi ko ang tungkol sa katawang nakita namin sa Business District.

“Sinasabi mo bang patay na ang anak ko? Na pinatay siya sa aking siyudad?”

“Di na mamukhaan ang biktima pero isa itong posibilidad. Mayroon siyang suot na kwintas na may nakasulat na ‘LDC’ sa pendant.” Pinakita ko ang litrato ng gintong kwintas. “Sa kanya ba ito?”

Nang makita ng mayor ang litrato, labis na pighati ang lumantad mula sa kanyang mukha. Hindi siya makapaniwala.

“Ito ang buong autopsy report, pero inaabisuhan kitang wag tignan kung hindi ka handa. Masyadong brutal—” dinakma niya ang polder mula sa aking mga kamay.

Unti-unting nawawala ang kulay sa mukha ng mayor kada palit ng pahina. Sa dami ng kanyang nakita, di na kinaya ng mayor at tuluyan nang napaluha. Ito ang unang pagkakatong makita ko ang isang taong mataas ang estado sa buhay na magpaulan ng luha. Isa itong imahe ng taong mahina, ibang-iba sa imahe ng matatag na mayor ng matatag na Senteno na alam ng publiko. Umiyak siya nang umiyak na parang batang naagawan ng kendi.

***

Mabilis na kumalat ang balita sa bayan na parang sunog sa isang gubat. Nang tanghali na, maraming mga reporter sa TV at dyaryo ang nagkumpulan sa tapat ng city hall upang malaman kung paano nito maapektuhan ang darating na eleksyon. May mga sabi-sabing si Adam Dela Peña, ang katunggali ni John sa pagka-mayor, ay kasabwat sa pagkamatay ni Lucia. Ang mga Dela Peña ay ang pangalawang pinakamayamang pamilya sa Senteno, nagmamay-ari ng kalahati ng plantasyon ng kape sa bansa. Tahimik lang ang mga Dela Cruz buong araw sa isyung ito. Si Adam, na nais na depensahan ang kanyang pangalan mula sa krimen, ay pinagpipilitang hindi niya ito kasalan, bagkus isang kagagawan ni John upang makaligtas sa mga kaso ng korapsyong pinupukol sa mga Dela Cruz.

“Wag nating kalimutan na ang mga Dela Cruz din ang bumwenas sa isyung ito.” Sabi ni Adam sa isang interbyu. Maririnig ang singap nga mga taong nanonood ng TV sa lobby ng headquarters.

“Sa tingin mo ito ay isa lamang plano ng mayor upang makatakas siya sa mga kaso ng plunder?” tanong ng interbyuwer.

“Malamang.” Lumakas ang reaksyon ng mga tao. “Pinatay niya ang sarili niyang kapatid para mapunta sa pwesto niya ngayon. Ano sa tingin mo ang pipigil sa kanya upang patayin ang sarili niyang anak?”

Dito na naghiyawan ang mga hindi kumbinsido sa opinyon ni Adam. Naungusan ng mga sigaw ang pagsisikap ni Adam na ipagtanggol ang kanyang sarili.

“Tsk tsk tsk. Grabe talaga itong si Adam” sabi ni George habang pinapanood ang interbyu. “Sa tingin niya papatayin ng isang ama ang kanyang sariling anak para sa lamang isang pwesto.”

“Alam mo bang ang pagkamatay ng kanyang kapatid ang unang kasong hinahawakan ko?”

“Hindi ko alam yun, Tsip.”

“Siya lang ang nag-iisang suspek sa krimen. Maraming mga ebidensyang nakaturo sa kanya, kasama na ang isang hintuturong nakita sa ilalim ng kanyang kama.”

Nakita ko sa mga mata ni George na hindi siya makapaniwala sa kinekwento ko

“Anong nangyari pagkatapos?” Tanong niya.

“Sa tingin mo magiging mayor pa rin siya ngayon kung nakulong siya?”

“Ngayon ko lang narinig ang kwentong yan.”

“Dahil wala namang nagsasalita tungkol dito.”

Ibinaling niyang muli ang kanyang mata sa telebisyon. “Tsip, ito na ang inyong press conference.”

Nakita ko ang aking sarili sa TV habang inuulan ng mga tanong. Mga tanong tungkol sa suspek. Mga tanong tungkol sa pagkasangkot ng mga Dela Peña sa pagkamatay. Kung paanong namatay ang lahat ng CCTV na kinokontrol ng Communcations Office nang nangyari ang krimen. Nakita ko ang aking sariling pinagpapawisan at hinihimas ang bigote upang maitago ang aking kaba.

Isa lang ang sagot na aking nabigay sa lahat ng tanong: “Wala pa kaming sapat na ebidensya upang makapagbigay ng impormasyon tungkol  sa suspek. Patawad.” Doon natapos ang balita ukol sa pagkamatay ni Lucia. Biglang nag-cut ang TV sa isang political ad ng isang kumakandidato bilang senador.

Nakaramdam ako ng pagkalabit sa aking balikat. Nang tumingin ako sa likod ay nakita ko ang isang matandang babaeng umiiyak.

“Ano pong ginagawa niyo dito ma’am?” tanong ni George. “Kung may gusto kayong i-report pumunta lang kayo doon sa lalaking nasa counter.”

“Hayaan mo siyang magsalita,” sabi ko.

“Tungkol ito sa a—aking apo...” hindi na niya matapos ang kanyang sasabihin at tuluyan nang napahagulgol.

“Bakit di natin ito pag-usapan sa aking opisina. George, maaari mo ba siyang tulungan?”

Ginabayan namin ang matanda papunta sa aking opisina. Sinabihan ko si Celia na kumuwa ng kape para sa matanda. Hinayaan muna namin siyang makapagpahinga at binigay ang kapeng tinimpla ni Celia. Nang matigil na ang kanyang pag-iyak, itinuloy na niya ang kanyang kwento.

“Kagabi sumasakit ang aking tuhod dahil sa aking rayuma. Pinagpipilitan niyang pumunta sa botika para bumili ng mefenamic acid upang mawala ang sakit, pero pinipigilan ko siya. Sabi ko ay dalaga pa naman din siya at gabing-gabi na. Hindi na siya nakauwi. Nag-aalala talaga ako at baka kung anong—” umiyak siyang muli. Binigay niya ng litrato ng kanyang apo.

Niyakap ko siya. “Wag po kayong mag-alala ma’am. Gagawin namin ang lahat ng aming makakaya upang mahanap natin siya.” Nakita ko ang pag-iling ni George.

Nagtama ang aming mga mata ng matanda; siya’y napangiti at ito ang unang pagkakataong nakakita ako ng pag-asa sa kanyang mukha.

Matapos kong tanungin ang kanyang pangalan at contact number, umalis siya ng headquarters. Pinapanood ko siya bintanang nasa aking opisina habang siya ay papalayo mula sa gusali. Nilamon siya ng mga taong naghihintay ng balita sa harap ng city hall. Pababa na ang araw. Nahulog ang buong syudad sa kadiliman.

“Alam mong hindi natin siya matutulungan,” sabi ni George habang nagtatayp sa kanyang computer.

“Ano bang problema mo?!” sigaw ko kay George. Masyadong napalakas ang aking boses. Tumigil ang kanyang pagtayp at biglang yumuko.

“Sinabi mong ang dahilan kung bakit gusto mong maging pulis ay upang mabawasan ang krimen, at maging mapayapa ang ating syudad. Tungkulin natin ito sa lahat ng mamamayan ng Senteno: mayaman man o mahirap!”

Umalingawngaw ang aking mga sinabi sa opisina. Wala nang nagsalita. Pagkatapos ng isang minuto’y tinuloy niya muli ang kanyang pagtayp. Sa aking mesa ay nakalagay ang apat na autopsy reports ng mga kasong noong nakaraang linggo pa nandito at nilangaw na. Umupo ako’t binuksan ang isa.

Tama si George. Hindi namin kayang tulungan ang matandang babae. Wala akong magagawa sa apat na kasong ito. Walang kapangyarihan ang pulis na magbigay ng katarungan sa mga ordinaryong tao. Nahihiya ako para sa aking sarili, ngunit ganoon na ang sistema. Kailangan naming magpokus sa pagkamatay ng anak ng mayor. Sinara ko ang autopsy report ng lumang kaso at binuksan ang report kay Lucia Dela Cruz.

Narinig ko ang tunog ng telepono. Kinuha ko ito bago matapos ang unang kuliling.

“Tsip,” sabi ni Celia. “Tinatanong ng mayor kung ilang pulis ang ide-deploy sa plaza para sa burol ni Lucia bukas.”

“Sa plaza? Di ata magandang ideyang gawing publiko ang burol.”

“Ano pong sasabihin ko sa kanya?”

“Sige sabihin mong magde-deploy ako ng 25 pulis bukas.”

“Sige Tsip, sasabihin ko na ngayon din.”

Dinikit ko sa corkboard katabi ng aking mesa ang litratong binigay ng matanda. Muli kong binasa ang autopsy report ni Lucia.

***

Mayroong libo-libong tao sa burol sa plaza. May sabi-sabing dito iaanunsyo ng mayor ang kanyang magiging plano sa susunod na eleksyon. Nakakalat ang mga pulis sa paligid at karamihan ay nasa entrance ng plaza. Nasa balkonahe ako ng simabahang nakatapat sa stage kung saan makikita mo ang lahat. May mga TV reporters at camera malapit sa stage. Sa gitna ng stage ay ang banga ng abo ni Lucia na napapalibutan ng maraming bulaklak mula sa sumusuporta sa pamilya.

Tahimik ang iba na nagdadasal habang ang iba ay umiiyak sa isang taong hindi nila kilala nang personal. Nabasag ang katahimikan nang mangyari ang hinihintay ng lahat: ang pagdating ng mga Dela Cruz. Isang Lamborghini ang humati sa gitna ng madla. Naghiyawan at nagpalakpakan ang lahat sa tuwa. May mga taong nagpupumiglas na humaplos sa kotse ng mayor na parang mapapagaling sila nito. Pumarada ang kotse malapit sa stage at lumabas ang mayor mula dito. Lalong lumakas ang hiyawan. Umakyat ang mayor sa stage na kumakaway at ngumingiti sa mga tao, ibang-iba sa mayor na nasaksihan kong umiyak na parang bata kahapon. Hawak-hawak ang isang mikropono, umubo siya upang linisin ang kanyang lalamunan na siyang nagpatigil sa hiyawan ng lahat.

“Naaalala ko pa noong bata pa ako at ang syudad na ito ay napakahirap. Maraming krimen kaya hindi umuunlad, pugad ng mga mahihirap at walang trabaho. Ngunit ngayon, maunlad na ang Senteno. Inilagay ng tatay ko ang syudad na ito sa pedestal mula sa kawalan. Tinuloy ko ang mga programang sinumulan ng tatay ko, at natuloy din ang pag-unlad ng syudad. Ipapasa ko sana sa mga kamay ng anak kong si Lucia ang Senteno—” tumalikod siya at itinuro ang banga. “—ngunit mayroong kumitil sa kanyang buhay. Mayroong mga taong gusto kaming alisin sa syudad at tanggalin ang pag-unlad sa Senteno. Pero kahit na ganoon man, hindi kami matitinag na serbisyuhan kayo. Narito ang aking anak na lalaki, si Henry—” tinawag niya ang kanyang anak na humarap sa  publiko “—upang ituloy ang serbisyong Dela Cruz. Kakandidato siya bilang mayor sa darating na eleksyon.”

Magkahalong tuwa at pangamba ang reaksyon ng mga manonood.

“Wag kayong mag-alala mga kababayan. Magpapatuloy pa rin ang pagserbisyo ko sa mga tao. Kakandidato ako sa susunod na eleksyon sa senado. Ipagpapatuloy ko ang serbisyong Dela Cruz sa buong bansa! Mabuhay ang Senteno!”

Naging maligalig muli ang mga tao: nagtatatalon, nagpapalakpakan, at naghihiyawan.

Sa kalagitnaan ng pagsasaya ng mga tao, isang malakas na BANG ang umulanig sa hangin. Nahulog mula sa stage ang mayor. Nalunod sa dugo ang mga bulaklak sa likod niya. Napalitan ang sigaw ng kasiyahan ng hiyaw ng takot at pagkagulat. Nagtakbuhan ang lahat ng tao mula sa plaza. Bumaba ako mula sa simbahan at tumakbo papuntang stage; sumuong sa daluyong ng taong nais makalabas.

Habang nagkakagulo, nakita ko ang isang taong nakaputing maskara na may hawak na shotgun: ang bunganga nito’y umuusok pa. Tumakbo ako papunta sa kanya. Nagtama ang aming paningin, ngunit hindi siya gumalaw. Sinuntok ko ang kanyang mukha at nahulog ang kanyang maskara...

At nakita ko ang aking mukha.

What if the Infinity Stones are actually the Silmarils?

Hahahaha yeah. It sounds really ridiculous. This post is not about that though.

I just read that previous post on how Pulp Fiction is actually an extension of The Silmarillion. For all its worth, most of the explanations of the author of the post fits well with what's inside of Tolkien's tome: the briefcase containing one of the Silmarils and Jules's famous bible quote capturing one of the passages in The Silmarillion. Of course there are lots of explanation that are a bit of a stretch: like Mia being a Maiar simply because of the similarities of the name, compounded to that is the fact that she survived being overdose, an evidence that she is immortal (for some reason). However, no matter how ridiculous it sounds, the post tells us that Pulp Fiction contains some likeness with The Silmarillion, and I think this is because of what we call "intertextuality" in fiction. Intertextuality is the shaping of meaning of texts (or images, since it can now apply to film) by using them to specifically symbolize the same thing. Because of intertextuality, all forms of fiction are said to be interconnected. Any form of fiction will contain symbolic texts/images that hold the same meaning from another symbolic texts/images from any other book. With this, aw now tend to associate something glowing and gem-like to mean something that holds extreme power, in which The Silmarils, the mysterious thing inside the 666 briefcase, and heck, even the infinity stones, all holds the same essentiality.




TLDR: All forms of fiction are, in a way, connected, because of intertextuality.

"The Knife of Never Letting Go" book review

I am not that fond of the young-adult genre even though I am inside that age bracket. These books typically have good premise that will make you buy them for their good synopsis stated at the back of the book, but the execution and how the story unfolds are told in a really bad way. This has been the face of YA novels for me, until I read Patrick Ness's first book of the Chaos Walking series: The Knife of Never Letting Go. I found out about this book because I'm a fan of Charlie Kaufman's films (Eternal Sunshine of the Spotless Mind, Adaptation, Being John Malkovich), and I read in his IMDB page that he is writing a film that is based upon this book. So I read it, and since the book is "unputdownable," I finished it in a few sittings. This is a perfect example of what YA novels should be. The premise is good and most importantly original: it is about a boy named Todd living in a world where there is a disease that kills women and make the thoughts of men publicly available for people to hear. He's nearing his fourteenth birthday, which is the time you are considered to be a grown man, when he suddenly found something (I don't want to spoil it). The story is told pretty well and merits the good premise. It's suspenseful and exhilirating to read because the book circles around a cat-and-mouse chase, but also leaves the readers moments to breathe and to know more about the characters. The protagonists are not one dimensional for they did a balance of good and nasty stuff. I heard some criticism about this book that it's too brutal. I think Ness intentionally made the book graphic for the main theme of the novel is to show how nasty violence is. It doesn't fetishize the act of killing, rather it shows how violence scars people's minds, especially the young ones. If you have read this book, you should know well what I'm talking about, because this book plays on the ethical dilemma of killing a person.

I will read the second book of this series once I got a copy already. I hope I get it soon, for the first book ended in a massive cliffhanger.